ТАПАНІМІЧНЫ СЛОЎНІК  ЗАСАЖЭЎЯ

Засажэўе. Адносілася да двух с\с Валынцаўскага і Струменскага. У сувязі з падзеямі на Чарнобыльскай АЭС- зараз часткова адселены, а землі, якія засталіся, адносяцца да Кароцькаўскага с\с.

1.Вёскі:

Валынцы - в.Кароцькаўскага с\с.,  упамінаецца ў пісьмовых крыніцах з 1562 года. Валынцы (валыняне)- старажытная назва насельніцтва Валыні. З глыбокай даўніны  існавалі цесныя кантакты паміж насельніцтвам Валыні і Беларусі. Назву Валынцы прынеслі на беларускую тэрыторыю перасяленцы з Валыні.

Па другой версіі. назва вёскі паходзіць ад прозвішча пана, якому належалі дадзеныя землі- пан Валынецкі.

В.Восаў- Струменскі с.\с - назва ўзыходзіць да прыметніка восаў, асовы, асінавы. Па другой версіі.  вёска сярод асінніку, шмат асін.Знікла ў выніку катастрофы на Чарнобыльскай АЭС.

В. Кляпінская Буда - Кароцькаўскага с\с. Кармянскага раёна .Назва паходзіць ад устарэўшага тэрміна- буда, невялікае збудаванне, часовае жыллё, лясная старожка. Ад гэтай жа асновы беларускі дзеяслоў будаваць, тэрмін будынак (пабудова) .Выраз буда з часам некалькі змяніўся. У XIV-XVIIIстст. Будамі называлі аддаленыя лясныя збудаванні, у якіх жылі буднікі, якія выпальвалі паташ, гналі дзёгаць, смалу, драўляны вугаль. Існаваў таксама спецыяльны будны промысел. Напрыклад, ва “Устаўной грамаце Сігізмунда”(1527) сустракаем запіс”Мает он пильне стеречи и смотрети , абы сам нихто без воли нашое гасподарьское, не смел буд и всяких работ деревянных и попельных робяти…а кому быхмо дозволити  там буду мети, он мает о том ведати” (Ср.,т.1,стр.190).

Вёска Кляпін (Кляпіна) была заснавана  ажно ў 1667 г. На картах XVIII ст. і пачатку XIX ст. яна абазначана як Клятвін- па назве рэчкі  Клятвінкі. І толькі ў сярэдзіне XIXст. назвы вёскі і рэчкі змяніліся на Кляпін і Кляпінку.У чым загадка ?

Існуе паданне, што ў адзін з майскіх вечароў пан Васілеўскі згвалціў вясковую дзяўчыну Марысю, каханую юнака  Ігната. Дзяўчына, супраціўляючыся, пакусала ганебніка, за што атрымала трыццаць бізуноў.Зняслаўленая, абражаная, яна ледзь не расталася з жыццём.

Ігнат з братамі Пятром і Піліпам вывезлі ў лес свае   сем’і і Марысю з няхітрымі пажыткамі , а самі вярнуліся ў вёску. І хутка жанчыны ўбачылі , як запалала чырвоным агнём ускраіна неба над вёскай.Вярнуліся на панскіх конях браты. Лес добра схаваў уцекачоў.  Урэшце рэшт спыніліся ля струменчатай рачулкі і рашылі, што лепшага месца і шукаць не варта. І зноў прагучала клятва: панам тут не панаваць.Рачулку назвалі Клятвінкай, а новае паселішча Клятвінам. Сюды паціху пацягнуліся многія з тых, каго ўлада праследавала , каму пагражала смерць ад паноў . Вось і вырасла вёска Клятвін…

У зборніку “Магілёўшчына”, які выдадзены ў 1922 годзе , у раздзеле “Сялянскія бунты на Магілёўшчыне” ёсць такія радкі:”У маі 1667 г. тры браты зарэзалі пана Васілеўскага , што маёнтак меў на Чэрыкаўшчыне, спалілі падвор’е і ўцяклі з сем’ямі ў лясы”. Ёсць, значыць, выснова ў паданні. А зменена ранейшая назва хутчэй за ўсё па палітычных матывах: не хацелася ўладам, каб людзі ведалі пра  згвалтаванне і бунт братоў, вось і перайменавалі Клятвін у Кляпін. Самі кляпінцы па сённяшні дзень у гэтым  да канца ўпэўнены.І , бачна, небеспадстаўна.

Па другой версіі ў аснове назвы старажытнае імя –мянушка Кляпа, якое ўпамінаецца пад 1495 год.

Бель- пасёлак у Струменскім с\с  У 20-х гг. XX ст. хутар у Струменскім сельсавеце Кармянскага раёна Магілёўскай акругі, з 20.02.1938 г. гэтага ж раёна Гомельскай вобласці. Названы па адной з версій так  таму , што быў бялюткі пясок, на пяску. Пазней, як цэнтр вёскі Струмень.Зараз не існуе ў выніку катастрофы на Чарнобыльскай АЭС.

Дубараўка - раней вёска, зараз назва мясціны па-за Валынцамі. Дубрава на беразе ракі.

Лазовіца- вёска, Струменскі с/с - зараз адселена ў выніку катастрофы на Чарнобыльскай АЭС.

 Высякалі лазняк, лаза паўз вёску.

Труд - вёска, Струменскі с/с. Прыйшлося папрацаваць, каб раскарчаваць месца для вёскі і палі. Знікла ў выніку катастрофы на Чарнобыльскай АЭС.

Калюды- вёска Валынцаўскага с/С.Заснавалі перасяленцы з Расіі, азначае , што паселішча заснавана на калектыўных пачатках. У сярэдзіне 80-ых гг.XX ст. была самай вялікай вёскай, у якой налічвалася 157 двароў і пражывала 928 жыхароў.Была вядома трыма ветранымі млынамі. Знікла ў выніку катастрофы на Чарнобыльскай АЭС.

Корсунь - раней Валынцаўскі с\с, зараз Кароцькаўскі с/с. У выніку катастрофы на Чарнобыльскай АЭС засталося два жылыя двары.Назва паходзіць па адной з версій ад назвы месца на Украіне-Корсунь, заснавана нібыта  выхадцамі з Украіны. Па версіі  мясцовых жыхароў ад таго, што шмат карэння, корні выкопвалі.

Ясень- вёска Валынцаўскага с\с.  Па адной з версій, знаходзіцца на ўзвышшы, яснае, светлае месца; па другой, абсаджана была менавіта ясенем.Знікла ў выніку катастрофы на Чарнобыльскай АЭС.

В.Струмень- па адной з версій, ад назвы струмень або ручай. Цэнтр Струменскага с\с. Знікла ў выніку катастрофы на Чарнобыльскай АЭС.

Жавуніца - ад назвы ракі Жавуніца л.пр.Сажа.Вёска ў Валынцаўскім с\с. Адселена ў сувязі з аварыяй на Чарнобыльскай АЭС.                                              

В.Курганіца - па адной з версій, няроўная, бугрыстая, узгорыстая мясцовасць; па другой, заснаваная непадалёк ад курганоў, пахаванняў, на думку мясцовых жыхароў. шведаў.

2.Палі:

Кляпінская Буда

Ракітнік - ад ракіты расчышчалі поле, каб пасеяць.

Марцінава-ад імя чалавека Марціна, які распрацоўваў пустку.

Выдзел - прыклалі намаганні для таго, каб распрацаваць  зямлю,выдзел зрабіць, выдзелаць.

Мандрыкава поле- як ісці з Кляпіна на Калюды. Задавілі пад час уборкі пасля вайны Мандрыка(прозвішча). Назва так і засталася.

Ямка-пад Кляпінскай Будай месца, дзе поле знаходзіцца ў нізіне, пасярод лесу.

Гусараўшчына - поле  пад Кляпінам, дзе ў вайну 1812 года, стаялі коні гусар(рускай арміі). Жыхары ўспамінаюць гэты час як разарэнне, “руіну”.

2.Калюды:

Нізкае - поле знаходзіцца ў нізіне , у бок вёскі Бяразякі.

Грыва  - вялікая( грыўная) трава.

Ваўчаборык - па адной з версій. ад агульнага прозвішча Ваўчок або Ваўчкі.Бор належыць родзічам- Вачкам.

Вятрак-назва ўзнікла таму, што стаяў ветраны млын.

Аэрадром- у вайну месца для пасадкі самалётаў. Вялікі прагал.

Пасечнае - знаходзілася вялікая пасека.

У яблыках - поле, сярод лесу, дзе былі дзічкі, дзікія яблыні.

Ля вёскі Ясень

Маяк-у даўні час, панамі зроблены маяк, каб засцерагчыся ад пажараў, назва поля так і засталася Маяк.

Пад сасной- поле сярод сасняку, стаяла прыгожая сасна, лес выразалі, сасна засталася.

Сапронаўшчына-ад прыналежнасці чалавеку. Сапрон-гутарковы варыянт імя Сафрон (царк. Софроний).

Фесціваль - праходзілі святы(фесцівалі).

Брод - нізкае месца, у вялікі разліў залівалася вадой, пераходзілі.

2.Валынцы-

Падбалоцце- знаходзілася ля балота.

Поле Падлап’е- у выглядзе лапы звера.

Вятрак-як і на Калюдах, атрымала назву ад ветранага млына.

Хахлова - якое распрацавалі і засявалі жыхары Хахлова хутара(гл.Хахлоў хутар).

Паплавы- поле, якое распрацавалі.Раней быў поплаў, сухадольны луг.

В.Курганіца

Салдацкая ямка- поле, в.Курганіца,  дзе было масавае пахаванне салдат I-й сусветнай вайны. Перанесены ў брацкую магілу ў г.Гомель у даваенны час.

3.Месцы( часткі тэрыторыі):

Маяк- пабудова пачатку XX стагоддзя, для аховы лесу ад пажараў. Іншая версія, што меў ваеннае прызначэнне. Быў знішчаны ўдарам маланкі. На сённяшні дзень месца паміж Кляпінам  і Валынцамі, аб якім нагадвае толькі некалькі бярозак пасярод поля.

Курганы-ад слова курган, узгорак,узвышша. Курган шырока вядомы як старажытны штучны магільны насып. У мясцовых жыхароў існуе паданне , што тут пахаваны шведскія салдаты , якія ўдзельнічалі ў Паўночнай вайне.

З’яўляецца помнікам археалогіі. Усталявана пліта. Месца знаходжання паміж вёскамі Кляпін і Валынцамі. У народзе так і кажуць, ля Курганоў.

Склады-месца пад Струменем,а дакладней, як ісці па старой дарозе на Труд. Поле назвалі так ,таму што размясцілі  напярэдадні вайны ваенныя  арсеналы.

Стошаўшчына - месца   ў раёне Калюдоў.Перасякаўся з Маліноўшчынай.(землі  ў раёне Кляпінскай Буды). Пан Стош валодаў Засажэўем і в.Кляпін у  XIX    ст.

Пральня - месца ў в. Курганіца, дзе знаходзіцца старарэчышча і быў добры падыход да вады, жанчыны пралі ручным спосабам (пяруць пранікам), мылі бялізну.

Бор- месца у раёне былой Струменскай школы- прыгожы сасновы лес.

Лаза - месца у в.Струмень- за лясніцтвам, месца паўз раку, дзе была добрая зямля пад грады,высякалася лаза, адзінае месца, дзе ўся вёска рабіла грады, таму што сам Струмень знаходзіўся  на пяску. 

Лысая гара- ад вёскі  Струмень прыкладна 5 кіламетраў. Назва ўзнікла ад таго, што яна прыроднага паходжання, аднак з чыстага пяску і на ёй нічога не расло.У вялікі разліў Сожу сюды падыходзіў паром .Так і казалі, да Лысай гары або да Лысай. Лысымі ў народзе завуцца горы, не пакрытыя расліннасцю або зусім бедныя на яе.

Лысая гара таксама сустракаецца паміж Кляпінам і Кляпінскай Будай на рэчцы Кляпінка, дзе на свята Купалле любіла збірацца моладзь і ладзіць вогнішча, а таксама добрае месца для купання.

Лысая гара- узгорак , высокі курган , крутая гара без расліннасці .

Волак -дарога паміж вёскай Ясень (знікла ў выніку катастрофы на Чарнобыльскай АЭС) і Сожам. Валаклі па зямлі караблі (лодкі) ў Сож.

4.Руччы(ручаі):

Гардзееў ручэй - як ісці на Бяразякі з Калюдоў, чыстая і смачная вада, бярэ пачатак з крынічкі. Калісьці быў хутар і жыў Гардзей.

Віктараў ручэй - недаходзячы в. Жавуніца. У вайну быў забіты Віктар.

Алёнава возера. Упадае ў Сож з левабярэжжа. У ВАВ      была на лузе забіта немцамі Алена.

Іржаўка - невялікая рэчка, якая бярэ пачатак з балота ў раёне в.Калюды, вада як быццам іржавая.

Пінтусава - невялікая рачулка(ручай) непадалёк ад Пінтусава хутара, адсюль і назва.(гл. Пінтусаў хутар).

5.Хутары

 каля в.Валынцы

Хахлы - пасяленне ўкраінцаў у перыяд грамадзянскай вайны, як ехаць з Кляпіна , недаходзячы Валынцаў з правага боку, пасяліліся перасяленцы, якія ратаваліся ад голаду.

Зязюлі- ад прозвішча чалавека-Зязюля;

Ярохаўка- ад прозвішча чалавека-Яроха;

Смаловіца- гналі смалу,жылі смалагоны.

Кур’які - недаходзячы Курганоў, першапачаткова стаялі курані, невялікія часовыя пабудовы.

Шышкоўка - месца або хутар, заснаваны  шышамі ( шышы-партызаны або паказачаныя сяляне) .Назва ўзыходзіць да    XVII ст.

Мікалаеўка - частка в.Валынцы,зараз вуліцы Піянерская,Міра, Інтэрнацыянальная. Па адной з версій , ад імя чалавека ,які першы пасяліўся . Па другой версіі, адасобленая частка в.Валынцы, дзе пасялілі ў часы калектывізацыі раскулачаных сялян.

В.Калюды:

Салаўі - па адной з версій, шмат вясной салаўёў;па другой, што больш верагодна, ад прозвішча Салаўёў, якое і зараз сустракаецца ў Валынцах.

Андронаўхутар - ад імя Андрон.

Мажэеўшчына - ад прозвішча сям’і , якая пасялілася там, Мажэйка.

Казакоў хутар - засялілі казакі ў XVII ст.

Гардзееўшчына - ад імя Гардзей, знаходзіцца за вёскай Калюды, як ісці на Беразякі.

Макееўшчына- ад прозвішча Макеенка, па другой версіі, ад імя чалавека Макей.

Піванава - жыли пявуны, іншая версія- Пімен з сям’ёй.

В.Кляпін

Зэхараў хутар - жыў Захар(або па- мясцоваму Зэхар) са сваёй сям’ёй.

Арсонаў хутар - ад імя чалавека Арсон, якраз насупраць Курганоў(левы бок)

Бінусаў хутар -  жыў Бінус з сям’ёй. Насупраць курганоў (правы бок). Вядомы па -за Сожам злодзей.

Гаўрылаў хутар, Гаўрылаўшчына знаходзіцца на Зэхаравай рэчцы  , перад уездам у Кляпін.

Марцінаў хутар, знаходзіцца за Прошчай, пасяліўся ў канцы XIX стагоддзя ляснік Марцін з дазволу пані фон Мект.

Пінтусаў хутар - ад мянушкі Пінтус або магчыма ад прозвішча заснавальніка Пінтус.

6. Лугі:

Веска Калюды:

Касцюкоў( Касцюкова)- ад прозвішча пасяленца Касцюкоў.

Гатальшчына- ад вядомага раней на Калюдах прозвішча Гаталавы.

Крывы рог- цікавая форма , як закручаны рог.

Сяменькаў- месца ад імя гаспадара- Сямён, па- мясцоваму Сяменька.

Маркелаў- ад імя чалавека Маркел.

Цітаўшчына - ад імя чалавека Ціт.

Арэнда- месца арэндаванае жыхарамі Калюдоў у кляпінцаў.

Півенаў- ад імя чалавека Пімен.

Газлаўка- па назве балота , якое знаходзіцца непадалеку.

Шапараўшчына - па адной з версій. паходзіць ад назвы Шапарня, асобны будынак, дзе стаялі вялікія скрыні для захоўвання збожжа, мукі і іншых прадуктаў.

Матвееў лу г- в.Калюды. Да вайны жыў Матвей, які быў вельмі руплівы, за ім ніхто не мог паспець. Людзі прыходзяць касіць, а Матвей ужо скасіў. Так і пайшло Матвееў луг.

В.Кляпін:

Папоў вугал (попл.) - касіў поп,месца як ісці з Кляпіна на Кл.Буду , недаходзячы прыкладна 0,5 км па правы бок.

Маячок- па правы бок, як ісці з Кляпіна на Кл.Буду. Стаяў да вайны супраць пажарны маяк. Зараз назва поля.

В.Ясень

Фёдараў надзел - ад імя чалавека, які выдзелаў дадзеную тэрыторыю Фёдар.

Парня- названа таму, што землі гулялі, астаўляліся пад папар.

7.Віры (асобныя месцы на рэчцы):

Антонаў вір-на Кляпінцы, патануў у XIXстагоддзі юнак Антон;

Цімохаў вір- на беразе Кляпінкі жыў Цімох з сям’ёй.

8.Дарогі:

Паліцаі - месца па дарозе з Кляпінскай Буды на Марынаполле(Магілёўшчына), дзе ў 1943 годзе партызаны пабілі паліцаяў. Месца амаль заўсёды мокрае. У народзе назва засталася .

Васяляўская дарога - злучае ў Кляпіне па-за вёскай 2 вуліцы Завадскую і Лясную, жыў Васіль ( па- мясцоваму Васялянак) з Мар’яй.

Гутнецкая дарога - вядзе з Кляпіна на Гуту(Чачэрскі раён).Па-за пасёлкам у Кляпіне.

Кацярынінскі шлях - праходзіў на Карму, насупраць Курганоў захавалася некалькі старых бяроз, як напамінак гэтага шляху.

9.Балоты:

Газлаўка - знаходзіцца за вёскай Калюды.Па адной з версій, названа так таму, што выдзялялася шмат балотных газаў, якія палохалі мясцовых жыхароў.

Краснае балота-  знаходзіцца за Кляпінам.Чырвонае ад журавін, прыгожае.

Караблінае балота - назва ўзнікла ад таго, што раслі высокія карабельныя сосны.Вядомы два Карабліныя балоты- у раёне вёскі Струмень і за вёскай Кляпін. Па версіі жыхароў Кляпіна, раней было мора і хадзілі вялікія караблі На балоце быццам знайшлі часткі карабля. Таму і назва- караблінае.

Жаб’е балотца-падКалюдамі.Вясной крумкалі жабы.

Махавое балота- былі  вялікія імхі. Адрозніваюць два Махавых балоты- Вялікае і Малое Махавое балота. Вялікае знаходзіцца па дарозе да Валынцаў. Малое –каля Струменя. Звязаны адно з адным.

Жорава абоЖорнава балота, шмат вадзілася жораваў. Знаходзіцца па дарозе ад Лазовіцы да Кармы.

Смаловіца-у раёне вёскі Валынцы.Балота атрымала назву ад назвы хутара(гл. Смаловіца).

Ля трактара- балота пад вёскай Ясень, дзе доўгі час стаяў разбіты ў ВАВ трактар. Балота так і сталі называць, “ля трактара”.

Вазвазер’е - перад Еселевай мельніцы, месца, дзе рэчку Кляпінку штучна запрудзілі і ўтварылася штосьці накшталт возера. Дамбу зруйнавалі ў 1920-я гг. Назва засталася.

10.Масты

Ёселеў мост - яўрэй, трымаў за заводам на Кляпінцы млын, каб зручна было пад’язджаць, пабудаваў мост.

Графскі мост, знаходзіцца па-за Кляпінам, у бок Кляпінскай Буды.Дзяліў землі на Маліноўшчыну і Графшчыну(ад прозвішчаў паноў).

Зэхарава рэчка, цячэ з Калюдоў і ўпадае ў Кляпінку, жыў Захар або па мясцоваму Зэхар.

11.Крыніцы:

Мілавец - знаходзілася непадалёк ад печышча Мілавец (гл Мілавец)

Якімава- ад імя чалавека Якіма , які сачыў за крыніцай.

Падкручча- знаходзіцца ля берага ракі пад кручай .

Прошча - месца, надзеленае цудадзейнай , незвычайнай сілай,святое месца, вада лічыцца гаючай.Да яе ішлі і ідуць паломнікі за адпушчэннем(прашчэннем) грахоў, памаліцца за сваё здароўе і здароўе родных. Прошчы пакланяліся. Прыносілі розныя ахвяраванні ( палатно, ручнікі, грошы).Пры пані фон Мект  была пабудавана капліца ( разбурана ў 1960-я гг.) На сённяшні дзень невялікая крынічка ,ля якой стаіць крыж.

12.Млыны

Ветрачок- пад Калюдамі, быў ветраны млын.

Яськава мельніца - ад імя  чалавека  Яся, які яе трымаў.

13.Часткі вёскі:

Самадумаўка- частка Кляпінскай Буды, якая заселена была адразу пасля падзей 1917 года, заселена на свой абум, адум.

Панскі сад( або сад) - дзеліць вёску Кляпін папалам. У канцы XIXстагоддзя закладзены па загаду мясцовай памешчыцы фон Мект. Зараз засталася 1 яблынька і ігруша. А таксама векавечны  дуб.

Завод-месца за вёскай, як ісці з Кляпіна на Труд. Месца існавання лесапільнага завода, які быў пабудаваны пры панах і існаваў да 1990 года. Па загадзе раённых улад быў закрыты. Зараз засталася пара зруйнаваных будынкаў  і назва .

Царквішча, месца ў Кляпіне, як ехаць на Кляпінскую Буду, непадалёк ад фермы, знаходзілася царква Святога Пакрава.

Казёншчына - у раёне в.Калюды, дзе знаходзіліся дзяржаўныя лясы.

Зарэчча - частка Кляпіна па-за ракой Кляпінкай, якая дзеліць вёску на дзве палавіны.

Завад, заваднішча - месца ў Кляпіне,  напрыканцы вуліцы Лясной, дзе гналі бярозавы дзёгаць. Застаўся  шматлікі пласт вугалю.

Крумкачы і Совы - часткі  Кляпінскай Буды.Левы бок вуліцы-  Совы, праныры, хітруны, абы вока пабачыла, сцягнуць; правы бок - гультаі, спяць да абеда. Не ладзілі адзін з адным.

Прыбар- месца за Валынцамі, жыў пан, ад яго прозвішча і пайшла назва.

Хахловы могілкі, асобныя пахаванні жыхароў Хахлова хутара, захаваліся да сённяшняга дня  ў раёне вёскі Валынцы.

Пад ігрушай - за Хохлавым хутарам, пад Валынцамі . былі смачныя ігрушы.

Бурцы - частка вёскі Кляпін, пайшла назва ад перасяленцаў з Браншчыны, якія пераехалі ў пачатку XX стагоддзя і пасяліліся на водшыбе, на бурчаку.

Вуліца Паўла Паўлавіча Качуеўскага ў вёсцы Кляпін.

П.П.Качуеўскі- камандзір атрада спецыяльнага прызначэння НКУС у гады ВАВ.На тэрыторыю Кляпіна быў закінуты  ў сакавіку 1942 года.У ліпені 1942 года ў час аперацыі на тэрыторыі  в.Пільня Краснапольскага раёна быў паранены, прывезены ў Кляпін, дзе і памер ва ўзросце 24 год. Пахаваны на мясцовых могілках. Яго імя носіць вуліца ў вёсцы Кляпін , піянерская дружына ДУА “Кляпінскі ДССШ Кармянскага раёна”

14.Часткі леса:

Кабякі - па шырокай лініі, падзел леса на Гутнецкі і Кляпінскі.Калісьці быў кардон, жыў ляснік Кабяк, у якога ўкралі дачку.

Мілавец  – частка леса .Знаходзіцца непадалёк ад маста , які на дарозе, што вядзе з в.Труд  на Карму .Названа па печышчу, які звалі ў Мілаўцы. Па другой версіі, мілае сэрцу  месца.

Таполь- месца пад Валынцамі , дзе саджалі мэтанакіравана  на драўніну  таполі.

Мажэеў сад - месца за Валынцамі ў бок вёскі Жавуніца, дзе чалавек па прозвішчу Мажэйка пасадзіў вялікі сад. Зараз засталося некалькі яблынь сярод лесу.

Ярохаўка- па адной з версій, па мянушцы чалавека Яроха.

Казельская печ- месца лесу па-за Кляпінам у бок вёскі Труд. Гналі смалу, смалагонаў прозвішча Казельцы.

15.Забакавіны (часткі) р.Сож:

Каменне - частка Сожа па-за Валынцамі, куды мясцовыя жыхары ездзяць адпачываць і лавіць рыбу.  Ляжалі вялікія валуны , праз якія з шумам цякла вада, перакатвалася.

Зялены бераг - пойменная, зялёная частка, дзе раней касілі.

Дзёры - дзерць,дзерці- старажытны тэрмін падсечна-агнявога земляробства.У лясіста- балоцістай мясцовасці прыдатных зямель было няшмат, даводзілася адваёўваць іх у леса. Хмызнякі карчавалі(дралі) і на іх месцы заводзілі культурныя дзялянкі.

Прыбар- месца, дзе зручна было падыходзіць лодкам, прычальваць. У старажытны час сплаўлялі лес. Пасля вайны хадзіла так званая “ракета”.

Вусікі-месца, дзе Сож дзяліўся на два рукавы, як быццам вусы чалавека.

Хохлачы- непадалёк ад Хахлова хутара. Адсюль і назва.

На Цыганцы, або Цыганка. У бурны разліў Сожа заўсёды размывае ў гэтым месцы дарогу. Старое русла р.Сож. У даваенны час забілі цыганку